DİJİTAL ÖNCÜLERİN ZİHİNSEL AVANTAJI
Ortalama 68 yaşında olan ve çocukluklarında internetin olmadığı bir dünyada büyüyen 411.000’den fazla yetişkinin verilerini inceleyen araştırma, “dijital öncüler” olarak adlandırılan bu bireylerin teknoloji kullanımına olan yatkınlıklarını analiz etti. Akıllı telefon, bilgisayar ve internet kullanan yaşlıların, bu cihazlardan uzak duranlara kıyasla bilişsel bozukluk geliştirme olasılığının daha düşük olduğu belirlendi. Birkaç yıl boyunca takip edilen teknoloji meraklısı bireylerde ise bilişsel gerileme riskinin daha da azaldığı gözlendi.
TEKNOLOJİ, BEYİN SAĞLIĞINDA GÜÇLÜ BİR FAKTÖR
Araştırma, teknoloji kullanımının beyin sağlığı üzerindeki olumlu etkisinin, düşük kan basıncı, düzenli egzersiz, yüksek eğitim seviyesi ve zihinsel olarak uyarıcı hobiler gibi demansa karşı koruyucu diğer faktörlerle karşılaştırılabilir olduğunu ortaya koydu. Cenevre Üniversitesi’nde teknoloji ve bilişsel işlev üzerine çalışmalar yürüten Maximilian Haas, bulguların, dünya genelinde yaşlanan nüfus dikkate alındığında kritik bir zamanda geldiğini belirtti. Haas, “Teknoloji kullanımının diğer faktörlerle benzer olumlu etkiler yaratması, anlaşılır ve mantıklı bir sonuç” dedi.
SOSYOEKONOMİK FAKTÖRLER ETKİLEMİYOR
Araştırmacılar, sosyoekonomik durum, genel sağlık ve sosyal destek gibi beyin sağlığını etkileyebilecek unsurları hesaba kattığında bile sonuçlar değişmedi. Bulgular, Haas’ın İsviçre’de yaptığı ve düzenli internet kullanımının daha güçlü hafızayla bağlantılı olduğunu gösteren önceki bir çalışmayla da uyumlu. Ancak İngiltere’de 463.000 kişi üzerinde yapılan başka bir analiz, bilgisayar kullanımı ile demans arasında net bir ilişki bulunmadığını öne sürdü. Bu çelişkili sonuçlar, ekran süresinin beyin sağlığı üzerindeki etkilerini anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu gösteriyor.
TEKNOLOJİK REZERV VE DİJİTAL DENGE
Çalışma, teknolojinin karmaşık düşünmeyi, yeni beceriler geliştirmeyi ve sosyal bağlantıları teşvik ederek “teknolojik rezerv” adı verilen bir zihinsel koruma sağladığını destekliyor. Ancak, özellikle gençlerde aşırı teknoloji kullanımının hafıza ve dikkat gibi becerileri olumsuz etkileyebileceğini savunan “dijital bunama” teorisi de tartışılıyor. Haas, ekran kullanımının hem olumlu hem de olumsuz yönleri olduğunu vurgulayarak, ölçülü olmanın önemine dikkat çekti: “Bilişsel işlevlerde farkı yaratan, teknolojinin ne az ne de fazla kullanılmasıdır.”
Bu bulgular, teknolojinin ileri yaştaki bireyler için zihinsel sağlığı destekleyici bir araç olabileceğini gösterirken, dengeli kullanımın kritik olduğu mesajını veriyor.
