Avrupa Obezite Kongresi’nde (ECO 2025) sunulacak araştırma, tuz tüketimi ile genel ve karın bölgesi obezitesi arasındaki güçlü bağı vurguluyor. Finlandiya merkezli çalışma, gıda endüstrisi ile iş birliğinin obeziteyle mücadelede kritik olduğunu belirtiyor.
GİZLİ TEHLİKE: GÜNDELİK GIDALARDAKİ SODYUM
Finlandiya Sağlık ve Refah Enstitüsü’nden Annika Santalahti liderliğindeki araştırma, obezitenin Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 30 kg/m² ve üzeri vücut kitle indeksi (VKİ) olarak tanımlandığını hatırlatıyor. Karın bölgesi obezitesi ise iç organlar çevresinde biriken yağla ölçülüyor ve kalp-damara hastalıkları için ciddi risk oluşturuyor. Uzmanlar, yüksek sodyumun yalnızca fast food gibi “sağlıksız” gıdalardan değil, ekmek, peynir ve işlenmiş et ürünleri gibi yaygın tüketilen yiyeceklerden geldiğine dikkat çekiyor.
Finlandiya’da sodyum tüketimi 1970’lerden bu yana azalsa da 2007’den beri sabit. Araştırma, bireysel önlemlerin yetersiz olduğunu, toplumsal değişim için gıda sektörünün sodyum oranlarını düşürmesi gerektiğini savunuyor.
KADINLARDA RİSK DAHA YÜKSEK
Ulusal FinHealth 2017 verilerine göre, kadınların günlük tuz tüketimi DSÖ’nün önerdiği 5 gram sınırının yaklaşık iki katına ulaşırken, erkeklerde bu oran üç katı aşıyor. İstatistiksel analizler, en yüksek sodyum tüketen kadınların, en düşük gruba kıyasla genel obezite riskinde 4,3 kat, karın obezitesi riskinde ise 3,4 kat daha fazla tehlike altında olduğunu gösteriyor. İdrar örnekleri de bu bulguları doğruluyor.
Erkeklerde ise en yüksek sodyum grubundaki bireylerin genel obezite riski 6 kat, karın obezitesi riski ise 4,7 kat artıyor. Bu sonuçlar, tuz tüketiminin cinsiyet fark etmeksizin obeziteyi tetiklediğini kanıtlıyor.
TUZUN BİYOLOJİK ETKİLERİ MERCEK ALTINDA
Araştırmacılar, yüksek tuz tüketiminin tokluk hormonlarını etkileyerek, bağırsak mikrobiyomu ve vücut bileşiminde değişikliklere yol açabileceğini belirtiyor. Ayrıca, fazla sodyum alımının genellikle aşırı işlenmiş gıda tüketimiyle bağlantılı olduğu vurgulanıyor. Uzmanlar, bu biyolojik mekanizmaların daha derinlemesine incelenmesi gerektiğini ifade ediyor.
GIDA POLİTİKALARINDA DEĞİŞİM ŞART
Araştırma ekibi, obeziteyle mücadelede bireysel farkındalığın yanı sıra gıda politikalarında köklü değişikliklere ihtiyaç olduğunu savunuyor. “Günlük gıdalardaki tuz miktarına dikkat etmek kritik,” diyen Santalahti, gıda endüstrisinin sodyum oranlarını azaltmada öncü rol oynaması gerektiğini belirtiyor. Çalışma, sağlıklı bir gelecek için sektör iş birliğinin şart olduğunu ortaya koyuyor.